نقش مجنی علیه در تصادفات رانندگی و میزان مسئولیّت و کاهش خسارت

توسعه تکنولوژی و افزایش روز افزون وسایل نقلیه درزندگی بشر و همچنین رشد جمعیت و احساس نیاز آن به وسایل نقلیه و استفاده از آن تأثیر بسزائی درحوادث وتصادفات رانندگی داشته است که رشد روز افزون آن نگران کننده و تهدیدی علیه حیات اجتماعی محسوب می گردد، بدین جهت بشر در جهت کاهش حوادث و خطرات ناشی از آن، با وضع مقرّرات، درصدد کنترل خطاهای انسانی و تغییردر وضعیت اتومبیل ها از نظر کیفیت، ایمنی سازی جاده ها ، کنترل ترافیک جاده ای و غیره برآمده است.و درکنار آن به رویکردهایی توجه نموده اند، از جمله کنترل و به حداقل رساندن زیان وارده توسط مجنی علیه می باشد. قوانین و مقررات وضع شده درحقوق ایران ازجمله پرهیز از سرعت غیر مجاز،رعایت سرعت مطمئنه ، بستن کمربند ایمنی ، استفاده از کلاه ایمنی توسط موتور سیکلت سواران و غیره از مهمترین اقدامات و تدابیر قانونی هستند که به مسئولیت کاهش زیان ازسوی مجنی علیه توجه شده است. در صورت وقوع حادثه و بروز خسارات اعم از مالی و بدنی و عدم رعایت مقررات ازسوی مجنی علیه که موجب شدت زیان شده است ،و درنتیجه ایجاد مسئولیت برای وی می باشد که بعضی از کارشناسان تصادف، در هنگام اظهار نظر در تصادفات رانندگی به رابطه زیان وارده از سوی مجنی علیه تأکید دارند.و از طرفی بعضی از دادگاه ها رابطه سببیت بین ضرر وارده و فعل زیان بار را احراز و به تقسیم مسئولیت می پردازند و اکثراً با توجه به اظهار نظر کارشناس فنّی تصادفات ، که علت وقوع تصادف بی احتیاطی و عدم رعایت مـقررات راهنمایـی و رانندگـی از سوی راننده وسیـله نقلیه اعلام می نمایند ، بدون در نظر گرفتن نقش مجنی علیه، اقدام به صدور رأی علیه راننده خاطی می نمایند. درصورتیکه خود مجنی علیه اعم از اینکه راننده وسیله نقلیه مقابل یا عابر پیاده باشد می توانسته است با رعایت مقررات ، مثلاً داشتن کلاه ایمنی هنگام رانندگی با موتور سیکلت که در صورت وقوع تصادف ، لاأقل از ورود ضربه مغزی که منتهی به قتل غیرعمدی است جلوگیری نماید.زیرا در صورت نداشتن کلاه ایمنی ، چه بسا ممکن است منتهی به قتل غیر عمدی خود گردد که باعث شدت و افزایش خسارت گردیده است لذا چنانچه از کلاه ایمنی استفاده می نمود، منتهی به قتل نمی گردید . در این تحقیق ، با تحلیل حادثه رانندگی سعی شده است راهکارهایی جهت کاهش خسارت اعم از بدنی و مالی ، بطور کلی در تصادفات رانندگی ارائه و تأثیر نقش مجنی علیه با تکیه بر دیدگاه های عرفی و قانونی و ادلّه ناظر بر آن از جمله قاعده تحذیر و اقدام و… درتصادفات رانندگی ثابت گردد که رفتار زیان دیده (مجنی علیه) در اثر بی توجهی به مقرّرات رانندگی سـبب می شود که مستحق دریافت تمام خسارات وارده نباشد. همچنین عدالت اقتضاء می نماید در مورد حادثه ای که مجنی علیه اعم از راننده یا عابر در تشدید آن نقش داشته است باید دادگاه ها در مجازات نمودن متهم ، رعایت حالش را بنمایند زیرا مجازات نمودن متهمی که درصد کمی مقصر در حادثه بوده ، همانند متهمی که صد درصد مقصر بوده است عقلاً و منطقاً بایستی متفاوت باشد.